• ‘Mỹ không để yên cho TQ tung hoành’

Các hạ nghị sỹ Mỹ đã có phiên điều trần tại Quốc hội về những động thái của Trung Quốc

Hoa Kỳ nhất thiết không thể để yên nếu Trung Quốc sử dụng biện pháp áp đặt bằng sức mạnh để đòi hỏi chủ quyền trên các vùng biển ở Đông Á, các nghị sỹ nước này lên tiếng trong một phiên điều trần hôm thứ Ba ngày 14/1, hãng tin Mỹ AP cho biết.

Trong một diễn biến khác, đại sứ Philippines ở Washington đã chỉ trích sự ‘hung hăng’ của Trung Quốc và kêu gọi Việt Nam cũng như các quốc gia có tranh chấp chủ quyền khác trên Biển Đông, làm theo Philippines là thách thức tuyên bố chủ quyền của Trung Quốc bằng cách kiện ra tòa quốc tế.

Việc Bắc Kinh tuyên bố thiết lập vùng nhận dạng phòng không trên Biển Hoa Đông bao trùm các hòn đảo có tranh chấp với Nhật Bản và quy định tàu thuyền nước ngoài phải xin phép khi đánh cá trong hầu hết Biển Đông đã làm sâu sắc thêm các quan ngại rằng việc nước này vươn lên như một cường quốc khu vực có thể làm phát sinh đối đầu.
Do đó, các hạ nghị sỹ Mỹ phụ trách chính sách với châu Á và sức mạnh hải quân đã mở một phiên điều trần để xem xét Mỹ sẽ phản ứng như thế nào.

‘Hung hăng một cách nguy hiểm’

"Mỹ tuyệt đối không dung thứ cho đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc và việc nước này liên tiếp dùng đến biện pháp áp đặt bằng sức mạnh để thay đổi hiện trạng trong khu vực."Hạ nghị sỹ Cộng hòa Randy Forbes

Hạ nghị sỹ Cộng hòa Steve Chabot gọi hành động của Trung Quốc là ‘hung hăng một cách nguy hiểm’ và nhận xét rằng nước này đang muốn từng bước chiếm các hòn đảo có tranh chấp bằng sức mạnh tăng dần với ‘hy vọng sai lầm rằng Nhật Bản, các nước đông nam Á và Hoa Kỳ phải cắn răng mà chịu’.
Hạ nghị sỹ Dân chủ Ami Bera kêu gọi Hạ viện đưa ra một thông điệp của cả hai đảng rằng ‘các động thái đe dọa và khiêu khích của Trung Quốc để khẳng định tuyên bố chủ quyền của họ là không thể chấp nhận được’.
Hạ nghị sỹ Cộng hòa Randy Forbes nói Mỹ cần phải ‘tuyệt đối không dung thứ cho đòi hỏi chủ quyền của Trung Quốc và việc nước này liên tiếp dùng đến biện pháp áp đặt bằng sức mạnh để thay đổi hiện trạng trong khu vực’.

Tàu cá Trung Quốc ra khơi ngoài đảo Hải Nam

Các nhà lập pháp Mỹ thường có lập trường không khoan nhượng trên các vấn đề đối ngoại hơn chính quyền. Tuy nhiên, ý kiến của họ phản ánh quan ngại rộng rãi ở Washington về ý định của Bắc Kinh khi họ đang thách thức vị thế quân sự của Mỹ ở châu Á-Thái Bình Dương vốn đã có hàng chục năm qua cũng như việc Bắc Kinh tuân thủ luật pháp quốc tế.
Trung Quốc vẫn luôn nói rằng họ chỉ có ý định giải quyết tranh chấp bằng biện pháp hòa bình và rằng họ muốn Mỹ đứng ngoài những tranh chấp mà nước này không liên quan.

Bà Bonnie Glaser, một chuyên gia về Trung Quốc tại Trung tâm Nghiên cứu Quốc tế và Chiến lược, nói việc Mỹ phản ứng trước các động thái của Trung Quốc như thế nào sẽ là thước đo cho hiệu quả của việc chuyển hướng sang châu Á của chính quyền Obama và các nước trong khu vực đánh giá sức mạnh của Mỹ trong khu vực như thế nào.

Manila chỉ trích

Đại sứ Philippines tại Mỹ Jose Cuisia Jr. nói với các phóng viên ở Washington vào tối ngày 13/1 rằng Manila muốn có quan hệ tốt với Bắc Kinh nhưng hành động của Trung Quốc ngăn cản ngư dân Philippines đánh bắt trong phạm vi vùng đặc quyền kinh tế rộng 200 hải lý của họ là ‘không thể chấp nhận’.
Đại sứ Cuisia cho biết để tránh khả năng xung đột, nước ông đã yêu cầu các ngư dân tránh vào các vùng biển mà Trung Quốc đã yêu cầu phải xin phép để chờ Bắc Kinh làm rõ hơn về quy định này.
Manila đã làm Bắc Kinh nổi giận khi đưa yêu sách chủ quyền đối với gần như toàn bộ Biển Đông của Trung Quốc ra tòa trọng tài Liên Hiệp Quốc.

Ông Cuisia cho rằng đây là ‘cách hợp pháp và hữu nghị’ để giải quyết bất đồng và rằng ông cũng ủng hộ Việt Nam làm theo ý tưởng này.